علامت تجاری نشانه ای است که کالا و خدمات یک موسسه یا تولید کننده را از کالا و خدمات هم صنفان و رقبای متمایز و جدا می سازد .
با توجه به تعریف فوق، علامت تجاری علامتی است که کالای تولیدی یک موسسه یا تولید کننده را از کالاهای مشابه متمایز می سازند و علامت خدماتی نیز علامتی است که خدمات یک موسسه را از خدمات هم صنفان و رقبا تمیز می دهد .
در ماده ۱۵ موافقتنامه تریپس در تعریف علامت تجاری آمده است: هر گونه علامت یا ترکیبی از علایم که بتواند کالاها یا خدمات یک فعالیت را در کالاها و یا خدمات فعالیت های دیگر متمایز گرداند علامت تجاری به شمار خواهد آمد. قانون ایران هیچ گونه تعریفی از علامت تجاری ارائه نداده است و تنها به احصا مصادیق آن پرداخته است.
در طرح تقدیمی به مجلس شورای اسلامی از علامت تعریف شده است.
به موجب ماده ۲۱ این طرح علامت یعنی هر نشانه مخصوصی که بتواند کالاها (علامت تجاری) یا خدمات علایم خدماتی) اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
با توجه به مراتب فوق روشن است که علایم خدماتی دارای همان کارکردهای علایم تجاری هستند، تنها تفاوت بین آنها این است که به جای محصولات، یا کالاها علایم خدماتی نسبت به خدمات اعمال می شوند نکته قابل ذکر این که در طرح تقدیمی به مجلس شورای اسلامی در تعریف علامت قابل رویت بودن آن اشاره شده است به عبارت دیگر به موجب این تعریف علامت باید قابل رویت باشد تا ثبت شود بنابراین علایم نامرئی از قبیل علایم صوتی علایم بویایی، علایم چشایی، و .. از شمول تعریف فوق خارج هستند .
با توجه به تعاریف فوق روشن است که علایم تجاری و خدماتی باید دارای ویژگی هایی باشد یکی از این ویژگی ها این است که علامت باید تمیز دهنده کالا و خدمات یک شرکت از کالا و خدمات شرکت دیگر باشد زیرا اگر علامت دارای این ویژگی نباشد نمی تواند مشتری را در انتخاب کالای دلخواه کمک کند. به عبارت دیگر علامت باید قابلیت تشخیص کالاها و خدمات را داشته باشد. همچنین ویژگی دیگر علامت باید این باشد که علامت انتخابی نباید عموم یا مراکز تجاری را به ویژه در مقطع جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند به عبارت دیگر علامت انتخابی نباید جنبه گمراه کننده داشته باشد .
خلاصه اینکه علامت تجاری باید دو شرط را دارا باشد: جنبه مثبت که قابلیت تشخیص کالاها است. و جنبه منفی این که گمراه کننده نباشد .
در قسمتی از ماده ۱۵ موافقتنامه تریپس آمده است: در مواردی که علایم ذاتا نمی تواند کالا یا خدمات مربوط با متمایز گردانند، اعضا ممکن است قابلیت ثبت را به تشخیص متمایز از طریق موارد استعمال مربوط سازند.
در طرح پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی نیز این دو شرط به نحوی آمده است. به موجب بند دو ماده ۲۲ علامت در موارد زیر قابل ثبت نیست:
۱- اگر نتواند کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات موسسات دیگر متمایز سازد.
۲- …
۳- اگر احتمال داشته باشد که عموم یا مراکز تجاری دیگر به ویژه در مورد مقطع جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن گمراه کند .
در کل کنوانسیون پاریس به این امر اشاره ای نگردیده است.
ماده ۱ قانون ثبت علایم و اختراعات ایران به ویژگی تمایز گرایی علامت اشاره کرده است و به موجب این ماده، علامت تجاری عبارت است از هر قسم علامتی است که اعم از نقش – تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر ان که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود.