Discovery (کشف)

در کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی، موافقت نامه جنبه های تجاری حقوق مالکیت معنوی (ترپس) و معاهده همکاری ثبت اختراع (pct) صرفاً به اختراع پرداخته شده است و از اکتشاف مطلبی نیامده است.
دربند ۴ ماده ۲ کنوانسیون تأسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی از اکتشافات علمی به عنوان یکی از مقولات حقوق مالکیت معنوی حمایت به عمل آمده است.همچنین در بند (۱) ماده (۱) معاهده ژنو تصویب شده در سال ۱۹۷۸ میلادی اکتشاف به شناخت پدیده ها، قوانین و یا خصوصیات عالم ماده که قبل از این شناخته نشده و قابل ارزیابی نبوده باشند تعریف شده است.به هر حال روشن است در صورتی که کشفیات در مواد طبیعی مانند موصوعات بیولوژیک از جمله DNA خصوصیات اختراع را در اثر تصنع بشر بدست آورد به عنوان اختراع قابل ثبت می باشد.
قانون گذار ایران در ماده ۲۶ قانون ثبت علائم و اختراعات، اختراع و اکتشاف را قابل ثبت دانسته است و بکار بردن کلمه ((اکتشاف)) در قانون ایران این ذهنیت را تقویت کرده است که کشف چیزهایی که در جهان طبیعت وجود دارد را می توان به عنوان اختراع ثبت کرد. این برداشت صحیح به نظر نمی رسد زیرا اگر اکتشاف را به معنای پدید آوردن شئی جدید بدانیم می توان آن را مترادف با کلمه اختراع تلقی و قابل ثبت دانست ولی اکر اکتشاف را به معنای کشف چیزهایی بدانیم که در جهان طبیعت وجود دارد بدیهی است که این یک عمل اختراعی به حساب نمی آید. زیرا در یک عمل اختراعی از فعالیت فکری شخص مخترع در پدید آوردن یک اثر فنی جدید بهره برداری شده است و این اثر با شناختن یک عنصر موجود در طبیعت مانند عنصر اورانیوم تفاوت دارد.
با توجه به مراتب فوق روشن است که منظور قانون گذار از بکار بردن کلمه ((اکتشاف)) بیان فعالیت اختراعی بوده به ویژه که فقط دو مورد در قانون ثبت علائم و اختراعات کلمه ((اکتشاف)) به کار رفته و در سایر موارد از واژه اختراع، مخترع و یا ورقه اختراع استفاده شده است. لازم به ذکر است که در طرح پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی، کشفیات به صراحت از حیطه حمایت از اختراع خارج شده اند.
با توجه به تعریفی که از اختراع بعمل آمده است اختراع ممکن است مربوز به یک فرآورده (محصول، کالا) یا یک فرآیند باشد.
در ماده ۲۷ قانون ثبت علائم و اختراعات نیز این تفکیک به نحو روشنی مشخص شده است. در این ماده آمده است:
هرکسی مدعی یکی از امور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید:
۱- ابداع هر محصول صنعتی جدید.
۲- کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی.

 

نوشته شده در